تعریف تبرید

تعریف تبرید

تبرید یا سردسازی عبارت است از: «ایجاد شرایط مناسب برای کاهش دمای یک مکان (یا یک ماده) نسبت به محیط آن» به بیان دیگر تبرید «انتقال گرما از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالاتر است.»

سردسازی را می توان از چند دیدگاه دسته بندی نمود.

یک طبقه بندی روش های اساسی سردسازی به شکل زیر است:

۱ــ سردسازی مدار باز

۲ــ سردسازی مدار بسته

۳ــ سردسازی به روش های ویژه

۱ــ سردسازی مدار باز

وقتی یک تکه یخ را در داخل یک لیوان قرار می دهید تا آب خنک شود.

 با این روش دمای آب از طریق تماس مستقیم سردتر گردیده است. همچنین چنانچه یک تکه یخ را برابر یک پنکه قرار دهید و وزش پنکه را به سمت خود قرار دهید حس می کنید که قالب یخ کمک به خنک تر شدن بیشتر هوا می کند. انتقال غیر مستقیم گرما توسط جسم سوم یعنی هوایی که بین ماده سرد (یخ) و جسمی که می خواهند خنک شود (شما) صورت می گیرد. کولر آبی از همین روش پیروی می کند.

۲ــ سردسازی مدار بسته

در این روش گرما را از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالا انتقال می دهیم در این روش نیاز به کار خارجی داریم.

همان طور که می دانیم گرما از یک محیط با دمای بالاتر به یک محیط با دمای پایین تر به خودی خود انتقال می یابد و نیاز به کار  نیاز به کار داریم ولی چنانچه بخواهیم عکس این کار را انجام دهیم حتما نیاز به کار داریم. (قانون دوم ترمودینامیک)

دمای بالا و پایین را می توان به بالا و پایین یک تپه تشبیه نمود که آب از بالای تپه به پایین به خودی خود سرازیر می شود و حتی می تواند یک توربین را بچرخاند ولی برای انتقال آب از پایین به بالا نیاز به کار داریم.

پرکاربردترین سردسازی با این روش سیستم تراکمی و سیستم جذبی می باشد.

این روش خود به دو دسته کلی مدار بخار و مدار گاز تقسیم می شود.

۱ــ۲ــ سردسازی با مدار بسته بخار

این روش نیز خود به دو دسته سیستم تبرید تراکمی و سیستم تبرید جذبی دسته بندی می شود.

۱ــ۱ــ۲ــ سیستم تبرید تراکمی

در این سیستم مقداری گرما در اواپراتور جذب و مقدار بیشتری گرما در کندانسر دفع می گردد.

۲ــ۱ــ۲ــ سیستم تبرید جذبی

در اوائل قرن بیستم سیستم تبرید جذبی آب ــ آمونیاک بسیار محبوب بود ولی با توسعه  سیستم جذبی با سیستم تراکمی کاربرد آن کم شد ولی مجددا استفاده آب ــ لیتیوم برماید به دلیل استفاده از گرمای اضافی در محیط های صنعتی و همچنین در جایی که گاز بیش از برق در دسترس است مورد استفاده قرار می گیرد.

۲ــ۲ــ سردسازی با مدار بسته گاز

زمانی که ما از یک گاز به عنوان سیال در سیکل تبرید استفاده می کنیم ولی گاز تبخیر و تقطیر نمی شود و به همان حالت می ماند آن سیکل را سیکل گاز می نامند. پرکاربردترین گاز در این سیکل هوا می باشد.

۳ــ سردسازی به روش های ويژه

روش هایی دیگر نیز برای سردسازی وجود دارند که برخی از آنها بازده کمی داشته و برخی نیز برای سیستم های دمای پایین به کار می  روند. از معروف ترین این سیستم ها می توان سردسازی ترموالکتریک، سردسازی مغناطیسی، سردسازی نوری و سردسازی گرما ــ صوتی را نام برد.